વોટિંગ વધારવાના ઉપાયો

કટિંગ વીથ અધીર-બધિર અમદાવાદી
---------------------------------------------------------------------------------------
Published on ૨૭-૦૪-૨૦૧૪ રવિવાર

 

જયારે ચૂંટણીમાં અત્યારના જેવી કડક આચારસંહિતા નહોતી ત્યારે મતદારની જહોલાલાલી હતી. અમુક ઉમેદવારો ચૂંટણીની આગલી રાત્રે ઝૂપડપટ્ટી અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં વાસણ-કપડાની લ્હાણી તથા નાસ્તા-છાંટોપાણીની વ્યવસ્થા કરતા. રોકડ રકમ પણ પહોચી જતી અને મતદાનના દિવસે એમને મતદાન મથક પર પહોચાડવા માટે વાહનો પણ હાજર થઇ જતાં. હવે મતદારને પ્રલોભન આપવું એ આચારસંહિતાનો ભંગ ગણાય છે, એટલે ઉદાસીન થઇ ગયેલા મતદારના અંતરાત્માને જગાડીને એને મતદાન મથક સુધી પહોંચાડવા સિવાય બીજો કોઈ આરો રહ્યો નથી.

ઇલેક્શન કમિશન પોતાની રીતે વોટિંગ વધારવા માટે પ્રયાસો કરી રહ્યું છે. કંપનીઓ છાપામાં કોર્પોરેટ સોશિયલ રીસ્પોન્સીબીલીટી (સીએસઆર) અંતર્ગત રૂપિયા ખર્ચી મતદાર કરવાની અપીલ કરી રહી છે. રેડિયો જોકી પોતાના બબડાટ વચ્ચે ‘વોટ કરો’ મેસેજ આપી રહ્યા છે. વોટિંગ વધારવા માટે ઈમોશનલ અપીલો થઈ રહી છે, કે ફ્યુચર જનરેશન માટે વોટ કરો. વોટ ન કરનારને ટોન્ટ પણ મારવામાં આવે છે. પણ મતદાન વધારવું હોય તો અમારી પાસે કેટલાક ધાસુ આઈડિયા છે. આ આઇડિયા સીએસઆર કે એનજીઓ દ્વારા અમલમાં મુકાવી શકાય. આ બધા માટે જો સ્પોન્સર મળતા હોય તો એનાથી રૂડું કશું નહિ, પણ અમુક કંપનીઓને સ્પોન્સરશીપથી દુર રાખવી પડે એ અલગ વાત છે!
સૌથી પહેલા તો મહિલાઓ વોટર્સ આઈડી કાર્ડમાં એમના ફોટાથી નારાજ હોય છે. વોટર આઇડી કાર્ડના ફોટામાં લારા દત્તા બ્રાયન લારા જેવી દેખાતી હોય છે. મહિલા મતદારોની ઉદાસિનતાનું આ એક કારણ હોઇ શકે. આ સમસ્યાના નિવારણ માટે મહિલાઓના ઇલેકટોરલ રોલ માટેના ફોટા સારુ ખાસ મેકઅપ કરાવીને મોડેલિંગ ફોટોગ્રાફીના સ્પેશિયાલિસ્ટ પાસે કલર ફોટોગ્રાફી કરાવી શકાય.

મહિલાઓને મતદાન મથક તરફ આકર્ષવા મતકેન્દ્રની બહાર મફત મહેંદી મૂકી આપવાની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. જે મહિલાના હાથ પર મતદાનનું ટપકું હોય તે ફ્રી મહેંદી મુકાવી શકે. આ ઉપરાંત બ્યુટીશિયનની નિયુક્તિ કરીને મત આપનાર મહિલાઓને બિંદી, આઈ બ્રો, નેઈલ પોલીશ જેવી ઇન્સ્ટન્ટ સેવાઓ આપી શકાય. ઘણાં મોલમાં આ પ્રકારની ફ્રી સર્વિસ આપવામાં આવે જ છે. જે ગૃહિણીઓને આ બ્યુટી ટ્રીટમેન્ટમાં રસ ન હોય એમના માટે પડતર ભાવે અથાણાની કેરીની સ્કીમ કાઢી શકાય. આ ઉપરાંત પોતાની કેરી લઇ આવે તો ફ્રીમાં અથાણા માટે કટકા કરી આપવાની વ્યવસ્થા થાય તો આવનાર મહિલાઓને એક પંથ દો કાજ થઈ જાય!

ગુજરાતી સ્ત્રીઓ આમેય ઉત્સવ પ્રેમી છે, અને ચૂંટણી તંત્ર પણ આ પ્રક્રિયાને લોકશાહીના એક પર્વની જેમ ઉજવવાનો આગ્રહ કરતું હોય છે. આવામાં મતદાનના આગળના દિવસે ચૂંટણીનું મહત્વ અને મતદાનનો મહિમા ગાતા ચૂંટણી ગરબા રાખવામાં આવે તો જમાવટ થાય. એમાં ગરબા સાથે ઢોલના તાલ ઉપર દોઢિયા, પોપટિયા, હીંચ, હૂડો, ચીચૂડો અને દાંડિયા રાસની રમઝટ બોલાવી શકાય. આપણી પબ્લિક તો ડિસ્કો થેકમાં પણ કુંડાળે પડીને ગરબા કરે એવી છે એટલે એ પણ રાજી. જાણીતાં ફિલ્મસ્ટાર્સને મતદાનની આગલી રાત્રે ગરબા રમવા બોલાવી શકાય! પછી તો જે ગરબા જામે !

હેં ચૂંટણી ...

જામી આંબાવાડીને હાટ

હોરે છોગાળા તારા, છબીલા તારા, હોરે રંગીલા તારા

ઉમેદવારો જુએ તારી વાટ રે ...

એ હાલ ... હાલ .. હાલ ...

મતદાન માટે આમ તો રીટાયર્ડ કાકાઓ ઘણાં ઉત્સાહી હોય છે. એમને સગવડ મળે તો ઘણાં કે જે નિરાશાને કારણે અને બાકીના કે જે આળસના કારણે વોટિંગ નથી કરતાં તેમને આકર્ષી શકાય. જે કાકાઓને નજીકનું વાંચવાની તકલીફ પડતી હોય એમના માટે મતદાન મથક પર જુદાં જુદાં નંબરના બેતાળાના ચશ્માનો જથ્થો રાખી શકાય. સાંભળવાની તકલીફ ધરાવતા કાકાઓ અને માજીઓ માટે બટન દબાવ્યા પાછી ‘બીપ’ સાંભળી શકે એ માટે મતદાન મથકમાં પ્રવેશે ત્યારથી જ એમને હિયરિંગ એઇડની સગવડ આપી શકાય. આનાથી આગળ વધીને સીનીયર સીટીઝન માટે બુથ ઉપર ચોકઠાં પોલિશિંગ સગવડ ઊભી કરી શકાય. વોટ આપે એના ચોકઠાં ફ્રીમાં ક્લીન કરી ટૂથપેસ્ટની જાહેરાતમાં આવે એવા સફેદ અને ચકચકિત કરી આપવામાં આવે. આ ઉપરાંત પેન્શનરો માટે અગામી વરસ માટે હયાતીની સાબિતી આપવાનું કામ પણ પોલીંગ બુથ પર થઈ જાય તો કાકાઓને ધક્કો બચે! આ સિવાય ફ્રી ચક્ષુ નિદાન કેમ્પ અને ડાયાબીટીસ ચેકઅપ બુથ પર કરવામાં આવે તો કાકાઓ લાઈન લગાડી દે!  બોલો, બીજું કંઈ જોઈએ?

શું યાર! આપણું ભલુ શેમાં છે એ સમજાવવું પડે એટલુ આ દેશનું નસીબ પરવારી નથી ગયું દોસ્ત! ઉઠો, જાગો, વોટ આપો અને અપાવો... જય હિંદ.